Dizel arabalardaki partikül filtresi; motorda biriken kurumu yakalamak ve gidermek üzerine tasarlanmıştır. Temizlenmediği zaman tıkalı yakıt enjektörleri; güç kaybına ve katalitik konvertöründe hasarlara yol açar. Dizel araçlarda partikül filtresi nasıl temizlenir konusunda birkaç basit adımı izleyerek, filtrenizi daha sağlıklı tutabilirsiniz.
Dizel Partikül Filtresi Nedir?
Dizel partikül filtresi; petek yapıya sahip, seramik malzemeden yapılan, bir alt tabakayla kullanılan, kül, kurum gibi maddeleri yakalayarak, egzozda son işlemi gerçekleştiren cihazdır.
Dizel kaynaklardan oluşan emisyonları azaltmak ve filtreyi yeniden oluşturmak için, periyodik olarak yakılması gereken egzoz kurumu yakalanır ve zararlı egzoz emisyonuyla, hızlanırken dizel araçlardan çıkan siyah dumanı önlemeye yarar.
Tıkalı Dizel Partikül Filtresi Hangi Belirtileri Gösterir?
Dizel araçlarda partikül filtresi nasıl temizlenir konusundan önce, dizel partikül filtresinin, neden tıkandığının nedenleri bilmek gerekir.
- Tıkalı dizel partikül filtresi; düşük hızlarda yapılan kısa yolculuklardan oluşur. Kısa yolculuklarda, düşük hızla çalışan araçlarda, filtre kendi kendini temizleyemez.
- Dizel partikül filtrelerinin ömrü, uygulamaya göre değişir. Filtrelerin belli temizlik aralığı bulunur. Bu aralıklar geçirilirse, filtre daha fazla kirlenmeye başlar.
- Yanlış tip yağ kullanımı, performans değişiklikleri, düşük kaliteli yakıt kullanımı, partikül filtrelerini etkiler.
Tipik olarak filtreler tıkandığında ya da sistemde bir hata oluştuğunda, kontrol panelinde turuncu ışık görünür. Bu ışık rengi, üreticilere göre değişkenlik gösterir. Bu gösterge yandığında, filtre büyük olasılıkla kirlenmiş ya da yenileme vakti gelmiş demektir.
Dizel Partikül Filtresinde Pasif Yenileme Nasıl Yapılır?
Dizel araçlarda partikül filtresi nasıl temizlenir konusunda iki yöntem bulunur. Bu yöntemlerden ilki dizel partikül filtresi pasif yenileme yöntemidir. Pasif rejenerasyon olarak adlandırılan bu yöntem; motordaki ısı, karbon dioksit oluşturmak için, kurum ya da karbonun oksijenle birleştiği noktaya ulaştığında oluşur.
Yanmanın bir yan ürünü olan kül, motordan gelen hiçbir ısı tarafından dönüştürülemez. Zamanla kül, filtrenin fiziki olarak çıkarılıp temizlenmesini gerektirir. Filtre temizlenip yerine tekrar takılarak kullanılabilir.
Pasif rejenerasyon; araç normal yük altında sürüldüğü gerçekleşir. Ancak sürücü bunun olduğunun farkına varmaz. Bu yüzden filtrenin diğer bir temizleme şekli olan aktif rejenerasyon uygulamasına gerek duyar.
Dizel Partikül Filtresinde Aktif Yenileme Nasıl Yapılır?
Dizel araçlarda partikül filtresi nasıl temizlenir konusunda tercih edilecek bir diğer temizleme yönteme ise dizel partikül filtresinde aktif yenileme işlemidir.
Aktif rejenerasyon olarak da adlandırılan işlemde, motorun harekete geçmesi beklenir. Yani aktif rejenerasyon; motor ihtiyaç duyduğu ısıyı oluşturamadığı durumlarda gerçekleşir.
Aktif rejenerasyon; bazı ek gösterge paneli ışıkları haricinde, sürücü tarafından bilinmez. Ancak bazı belirtiler gösterebilir.
- Soğutma fanları çalışır.
- Daha hızlı motor rölanti hızı oluşur.
- Otomatik durdurma/başlatma çalışmaz.
- Yakıt tüketimi artar.
- Egzozdan sıcak ve buruk bir koku gelir.
- Motor sesi farklılaşır.
Aktif rejenerasyon ve pasif rejenerasyon, otomatik olarak gerçekleşir. Yani sürücünün herhangi bir işlem yapmasına gerek yoktur. Aktif rejenerasyon; araç her hareket ettiğinde otomatik gelişir ve egzoz gazı sıcaklığı 800 dereceye kadar ulaşabilir.
Pasif ve Aktif Rejenerasyon Çalışmazsa Ne Yapılır?
Dizel araçlarda partikül filtresi nasıl temizlenir; aktif ve pasif yenileme şeklinde temizleme yapılır. Ancak bu iki temizlemenin çalışmadığı durumlarda, araç park haline getirilerek yenileme yapılır.
İşlem gerçekleştirilirken, aracın durdurulması gerekir. Motor çalışma sıcaklığına getirilir ve ön panel kontrolleri etkinleştirilerek, park halinde yenileme başlatılmış olur. Bu işlem; ortam şartlarına bağlı şekilde ve sistemine türüne bağlı olarak 20 dakika ile 1 saat arasında değişkenlik gösterir.
Park halinde yenileme yapılırken; araba egzoz çıkışlarının, tüm yanıcı malzemelerden, ağaçlardan, bitkilerden uzakta yapılmasına dikkat edilmelidir.
Bir önceki yazımız olan Dizel Araçlarda Motor Üflemesi Nasıl Anlaşılır başlıklı makalemizde araç incele, araç inceleme ve aracincele.com hakkında bilgiler verilmektedir.
