Son dönemde özellikle ABD’nin meşhur Silikon Vadisi merkezli elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın geliştirdiği yenilikler ve gezegendeki doğal kaynakların tükeneceği gerçeğinin kapıya dayanmasıyla tüm otomobil üreticileri elektrikli araçlarla ilgili planlar yapmaya başladı. Neredeyse tüm Premium markalar ve ana akım otomobil üreticileri geleceklerini elektrikli otomobillerin şekillendireceğinin bilincinde.

Peki, bu kadar yakın bir gelecekte fosil yakıt kullanan içten yanmalı motorların yerini tamamen alacak olan bu otomobillerle ilgili ne biliyoruz? Bu yazımızda elektrikli otomobil türleri ile bu türlere göre elektrikli otomobillerin avantajlarını ve dezavantajlarına değineceğiz.

Her ne kadar 4 çeşit elektrikli araç türü olsa da, bugün yollarımızda bunlardan üçünü görebiliyoruz. Öncelikle bu türlerin tamamının fosil yakıt tüketen araçlara göre çok daha az kullanım maliyeti olduğunu ve ya çok az ya da hiç sera gazı salınımı yapmadığını belirtelim. Fren enerjisini geri kazanarak bataryalarını şarj edebilen bu araçlar frenlerin normalde ısıya dönüştürdüğü enerjiyi de kullanır.

Bugün yollarımızda olan elektrikli araç türleri ise şöyle:

1 – Pilli Elektrikli Araç (BEV – Battery Electric Vehicle)

Pilli elektrikli araçların motoru gücünü tamamen bir bataryadan alır. Motoru elektriklidir ve içten yanmalı bir motora sahip değildir. Bataryaları ışarıdan şarj edilir. Evde kullandığımız 120 Volt ya da daha güçlü olan 240 Volt prizler ile şarj edilebilir.

Avantajları:

• Yakıta ve bakım giderlerine harcanan para son derece düşüktür.
• Evde kullandığımız elektrikle bile şarj edilebilirler.

Dezavantajları:

• Vergi indirimleri olsa dahi fiyatları yüksek olan araçlardır.
• Talep az olduğu için 2.el piyasası düşüktür.
• Menzilleri 100 ila 160 km arasında değişir. Bu da uzun yola gitme konusunda sıkıntı yaratır.
• Hızlı şarj için 240 volt elektrik döşetmek isterseniz ekstra maliyet çıkarır.

2 – Hybrid Elektrikli Araç(HEV – Hybrid Electric Vehicle)

Melez sistemin kullanıldığı hybrid elektrikli araçlarda iki motor bulunur. Bunlardan birisi bildiğimiz geleneksel içten yanmalı motor diğeri ise elektrikli motordur. Her iki motor da kontrol ünitesinin belirlediği şekilde devreye girerek ortak çalışmayla aracı hareket ettirir. Hybrid araçlar dışarıdan şarj edilemez. Enerjilerin tamamını benzin ve geri kazanılmış fren enerjisinden elde ederler.

Hybrid Araçlar Hakkında Tüm Bilmeniz Gerekenler

Avantajları:

• İlk alım maliyeti içten yanmalı motorlara yakındır.
• Menzili pilli olanlara oranla çok daha uzundur.
• Şarj etmeye gerek yoktur. Araçta benzin olduğu sürece ve yolda olduğunuz sürece elektriğini kendisi üretecektir.
• Yakıt tüketimini ciddi oranda azaltır.

Dezavantajları:

• Sakin kullanımlarda sadece elektrikli motor kullanılır ancak bu tam şarjda yalnızca 5-10 km sürer.
• Kullanım maliyeti pilli versiyonlara göre daha yüksektir.

3 – Şarj Edilebilir Hybrid Araçlar(PHEV – Plug-in Hybrid Electric Vehicles)

Hybrid araçlardan farklı olarak bu elekrikli araçlar şebeke elektriği ile şarj edilebilir. Benzinle ya da dizel yakıtla çalışan içten yanmalı bir motora da sahip olan Plug-in hybrid araçlar genellikle elektrik motorunu kullanarak ilerler. Bataryaların şarjı azaldığında ya da daha fazla güce ihtiyaç duyulduğunda devreye giren içten yanmalı motor aynı zamanda bataryaları da şarj eder.

Avantajları:

• Vergi indirimlerinin de etkisiyle fiyatları içten yanmalı motorlardan çok farklı değildir.
• Uzun mesafeler kat edebilmek için zaten içten yanmalı bir motoru vardır.
• Büyük oranda yakıt tasarrufu sunar.
• Hybrid versiyonlara göre yollardaki istasyonlarda da şarj edilebildiğinden kullanım maliyeti daha düşüktür. Çünkü daha uzun süreler boyunca elektrik motoru kullanılabilir.
• Bataryaları daha küçük olduğu için kısa sürede şarj edilebilir.

Dezavantajları:

• Tek başına elektrikli motorun menzili 30-35 kilometredir. Ancak sürekli bu motor çalışmadığı için ve bu esnada şarj edilebildiği için daha uzun mesafe kullanılabilir.
• Türkiye’de gelişmiş bir şarj istasyon ağı henüz bulunmamaktadır.

Yukarıda gruplandırdığımız elektrikli araçlar önümüzdeki yıllarda yollardaki egemenliğini ilan edecek. Bunların dışında yakıt hücresiyle çalışan elektrikli araçlarda geliştirilme aşamasındadır ve prototipleri vardır. Suyla çalışan otomobiller olarak da adlandırabileceğimiz bu araçlar geliştirilme aşamasındadır. Ancak Kanada’da Toyota Mirai ve Hyundai Tuscon modellerinde bu teknoloji kullanılmaya başlanmıştır.

Yakıt hücreli elektrikli motorlar gücünü sudan alır. Sudaki hidrojen ve oksijenden elektrik üreten sistem böylece elektrik motorlarını besler. Sadece su buharı salınımı yapan bu araçlar en iyi elektrikli araç olarak kabul edilir. Ancak Kanada’da dahi sadece iki hidrojen dolum tesisi olduğu düşünülürse altyapı sorunu ciddi bir engel.

Bir önceki yazımız olan Dünyada En Çok Satan Araçlar başlıklı makalemizde Dünya genelinde en çok satan araçlar, dünya otomobil satış sıralaması ve rakamları ve Honda Civic satış rakamları hakkında bilgiler verilmektedir.