Zevkinize uygun bir aracı beğendiniz araştırdığınız satıcısı ile anlaştınız, sonrasında uzun yorucu bir süreç sizleri beklemektedir veya tam tersi bir durum söz konusudur. Aracınızı satmak için ilan verdiniz, internetten müşteri buldunuz, sattığınız ya da araba pazarına götürüp aracınıza talip olan insanlarla anlaşıp pazarlık yaptınız ve kapora aldınız. Her iki durumda da sıkıntılı bir süreç insanları rahatsız etmektedir.
Son yapılan düzenleme ile hem araç satıcıları hem de alıcıları rahatlatan bir çalışma başlıyor. Buna göre her iki tarafın da noter işlemleri bitinceye kadar tedirgin olmalarına gerek yok. Noter kontrolünde bir hesapta para bekletilecek, alım satım işlemleri yapıldıktan sonra her iki taraf da sorun olmadığını, işlemlerin yolunda gittiğini beyan ettiği zaman para satıcının hesabına aktarılacak. Alıcı olan kişide arabasına binip yola çıkacak.
Ülkemizde ikinci el bir otomobil alıp satmak için herkesin yolu mutlaka notere düşer. Noterde araç alış satış işlemleri duruma göre hızlı ya da uzun süreli bir bekleyiş sonunda gerçekleşir. Bu durum yaşadığınız yerin nüfus ölçeğine göre değişkenlik gösterir. Büyük şehirlerde yaşayan insanlar genelde sıraya girmeye, beklemeye alışıktır. İşlemlerin uzun soluklu olduğunu söylememize gerek yok, buna karşın ilçe ya da küçük şehirlerde araç alım satım işlemleri noterde rahat bir şekilde gerçekleşir.
Noter öncesinde bazı hazırlıkların yapılması gerektiğini de unutmamalıyız.
Notere gitmeden önce neler yapılmalıdır
Motorlu Taşıtlar Vergisi sorgulaması yapılmalıdır. Geçmiş dönemlere ait herhangi bir motorlu taşıtlar vergisi borcu olmaması sizi noterde zor durumda bırakmayacaktır. Çünkü noterlik sistemleri Maliye Bakanlığı ile koordinasyon şeklinde çalışmaktadır. Dolayısıyla satılacak ya da alınacak ikinci el aracın borcunun olup olmadığı anında noterlik işlemlerinde ekrana yansıyacaktır.
Eğer cep telefonu üzerinden kredi kartınızla veya banka kartınızla online olarak borcunuzu ödeme imkanınız varsa noterde de anında MTV borcunu ödeyip işlemlerinize devam edebilirsiniz.
Hak mahrumiyeti olmamalıdır. Başka bir deyişle haciz ya da rehin durumu söz konusu olmamalıdır. Satın alınacak veya satılacak olan aracın üzerinde rehin veya haciz işlemleri bulunmamalıdır. Hak mahrumiyeti olursa bu engelin kaldırılması, sonrasında işleme devam edilmesi zaman alabilir.
Araç muayene kontrolü yapılmış olmalıdır. Araç türüne göre her yıl ya da 2 yılda bir araç muayene kontrolü yapılması zorunludur. Bu tarihler geçtiyse ve araç zamanında muayene edilmediyse yine satışa engel bir durum ortaya çıkacaktır. Bu işlem biraz zaman alacağı için hem alıcı hem de satıcı hoşnut olmayacaktır.
Trafik cezaları ödenmiş olmalıdır. Araç satışı yapılmadan önce mutlaka araca ait geçmiş dönemlerde trafik cezası olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer herhangi bir ödenmemiş trafik cezası varsa noter satış işlemleri gerçekleşmez.
HGS OGS borcu bulunmamalıdır. Satışa söz konusu aracın otoyollar köprüler tüneller için ödenmesi gereken borcu varsa yani kaçak geçiş yapılmışsa ve ödenmemişse yine noterde araç satış işlemi gerçekleşemez. Bu borcun kapatılmasından sonra işlem devam edebilir.
Alıcı ve satıcının adres kayıt bilgileri güncel olmalıdır. Noterde araç alım satım işlemleri yapılırken hem satıcının hem de alıcının adres bilgileri nüfusta kayıtlı olması gerekir. Aksi durumda araç devir işlemlerinin gecikmesi söz konusudur.
Noterde araç alış-satış işlemleri için gerekli evraklar
Taşıt alım satımı yapılmadan önce bazı evrakların hazır bulunması gerekir. Araca ait ruhsat yani tescil belgesi veya tescile ait geçici belge bulunmalıdır. Alıcı ve satıcının T.C. kimlik numarası bulunan nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport gibi geçerliliği olan bir belgeyi ibraz etmesi gerekir.
Vekalet yoluyla alım satım yapılacaksa vekaletname önceden hazırlanmalıdır. Evraklar eksiksiz olarak hazırlandıktan sonra notere gidilir. İşlemler başlar kontroller sağlanır. Yukarıda saydığımız olumsuzluklar söz konusu değilse satış işlemleri yaklaşık yarım saat içinde tamamlanmış olur.
Sözleşme 3 nüsha olarak hazırlanır. Bunlardan bir tanesi alıcıya verilir, diğeri satıcıya verilirken sonuncusu ise noter arşiv kayıtlarında bekletilir.
Noter araç devir işlem ücretleri veznede ödendikten sonra sözleşme her iki tarafa da okunarak imzalatılır. “Okudum anladım.”şeklinde imzalanan sözleşme tamamlanmış olur.
Türkiye’de en sıkıntılı süreçlerden birisi olarak kabul edilen araç alım satımı artık noter ortak hesabında bekletileceği için alan ve satan dolandırıcılıktan korunmuş oluyor. Dolayısıyla noterde araç alım satım işlemleri yapılırken endişe edilecek bir durum söz konusu değildir.
Araç devir işlemleri yapıldıktan sonra ne yapılır
Aracı adına tescil ettiren yani satın alan kişi noter işlemleri bittikten sonra 10 gün içinde zorunlu trafik sigortasını yaptırmak zorundadır. Bütün işlemler noterde yapıldığı için trafik tescil büroya gitmeye ya da ruhsat çıkarmaya gerek yok. Bütün bu işlemler noter aracılığı ile hızlı bir şekilde yapılıyor.
Noterde aracı alan kişi adına yapılan tescil belgesi noterler tarafından adrese gönderiliyor. Yeni tescil belgesi gelene kadar 30 gün içinde geçici tescil belgesi kullanılabilmektedir. Bu süre içerisinde isteyen kişi aracı bir başkasına yeniden satabilir.
Noterde araç satım işlem ücretleri
Araç satış işlemleri noterde belli ücrete tabidir. Noterde araç satım işlem ücretleri her yıl enflasyon oranında artış gösterir. 2020 yılı noter araç satım ücreti 273 TL olarak belirlenmiştir. Bu ücrete plaka değişikliği ve noter araç devir işlem ücretleri dahildir.
Bir önceki yazımız olan Dünyada En Çok Satan Araçlar başlıklı makalemizde Dünya genelinde en çok satan araçlar, dünya otomobil satış sıralaması ve rakamları ve Honda Civic satış rakamları hakkında bilgiler verilmektedir.