Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kredi kartı borçlarında bu yılın başından bu yana yaşanan yüzde 116’lık artışı “güçlü ekonomik büyümeye” dayandırdı. CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever’in sorusunu yanıtlayan Şimşek, “Türkiye’de son 21 yılda kaydedilen güçlü ekonomik büyüme performansı ve yapısal dönüşüm ile birlikte vatandaşlarımızın kredi kartı ve kredi kullanımlarında artış görülmüştür” dedi. Şimşek, 11 Eylül’de yaptığı açıklamada ise, kredi büyümesini düşürmeyi hedeflediklerini söylemişti. Ersever ise “İnsan kendini ‘ağam bizimle eğlenir mi’ demekten alıkoyamıyor” reaksiyonunu gösterdi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına nazaran ferdi kredi kartlarındaki borç bakiyesi yılın başından 29 Eylül’e kadar olan periyotta yüzde 116,2 oranında net 518,8 milyar TL artarak 965 TL’ye ulaştı. Kredi kartı kullanımındaki artışı Meclis gündemine taşıyan CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi sundu. Ersever, 2015 ile 2023 yılları ortasında yıllar itibariyle toplam kredi kartı sayısını ve birebir periyot için kişi başına düşen kredi kartı sayısını takibe düşen toplam borç ölçüsünü, icra nedeniyle kredi kartı ve kredi kullanımına kısıt getirilen kişi sayısını sordu. Ersever’in bu soruları için BDDK’nın internet sitesini adres gösteren Şimşek, kredi kartı kullanımındaki artışı güçlü ekonomik büyümeye bağladı. Şimşek, Ersever’e şu karşılığı verdi:
“Büyüme performansı ve yapısal dönüşüm”
“Türkiye’de son 21 yılda kaydedilen güçlü ekonomik büyüme performansı ve yapısal dönüşüm ile birlikte vatandaşlarımızın kredi kartı ve kredi kullanımlarında artış görülmüştür. Bu artışa karşın hane halkı borcunun ulusal gelire oranı yüzde 11 düzeyindedir. Bu oran yaklaşık yüzde 57 düzeyinde hane halkı borçluluğu olan Avro Bölgesi ortalamasının epey altındadır. Önergede bahsi geçen kredi kartı ve kredi fiyatlarına ait bilgiler, BDDK ile Risk Merkezi internet adreslerinde yayınlanmakta ve kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Öteki taraftan enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi maksadıyla, kademeli nakdî sıkılaşmayı desteklemek üzere enflasyon gayesi ile uyumlu gelir siyaseti uygulanmaktadır. Ayrıyeten, zelzele harcamaları dışındaki kamu harcamalarını rasyonalize edecek ve kamu tasarruflarını artıracak önlemler alınmaktadır.”
Ancak Şimşek, 11 Eylül’de yaptığı açıklamada “Kredi kartları, ferdî kredi, taşıt kredisi ve ikinci konut kredisinde yalnızca faizleri artırarak değil, bankalar üzerinden kredi verme iştahını keserek de kredi büyümesini düşüreceğiz” demişti.
“Rekor seviyeye ulaştı”
Şimşek’in karşılığını pahalandıran Ersever, şunları söyledi:
“2022 yılı Eylül ayı ile 2023 yılı Eylül ayı ortasında yani son bir yılda vatandaşların toplam kredi kartı borcu yaklaşık 3’e katlandı. Bu periyotta kullanılan kredi kartı sayısı ise yüzde 20 artış göstererek rekor seviyeye ulaştı. Bu olumsuz tablo büyüyen değil çöken iktisadın sonucudur. Artan hayat pahalılığı ve günden güne azalan alım gücü nedeniyle çıkmaza giren vatandaş devayı kredi kartı harcamalarını artırmakta bulmuştur. 2022 yılı Eylül ayı sonu itibariyle ferdî kredi kartı borcu 348 milyar 207 milyon TL’yken bu borç bir yıl içerisinde yaklaşık 3 kat artarak 965 milyar 440 milyon TL’ye yükselmiştir. Şu soruyu sormak lazım, iktisadı uygun olan vatandaş neden yüksek faizli kredi kartı ile harcama yapsın? Kişi başına düşen kredi kartı borcu iktisadın iflas ettiğini ve vatandaşın nasıl bir ağır borç yükü altında olduğunu göstermektedir. Kişi başına düşen kredi kartı borcu 11 bin 300 TL’dir. Doğan her çocuk dünyaya 11 bin 300 TL kredi kartı borcu ile gelmektedir.
“Tek adam rejiminin iktisada faturasıdır”
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapıldığı Mayıs 2023’te 670 milyar 283 milyon TL olan kredi kartı borcu yalnızca son dört ayda yaklaşık yüzde 45 artarak 965 milyar 440 milyonu aşmıştır. İşte bu tek adam rejiminin iktisada faturasıdır. Ağustos 2022 tarihinde 93 milyon 833 bin olan kredi kartı sayısı hiçbir devirde olmadığı kadar artmıştır. Son bir yılda kredi kartı sayısı yüzde 20’lik artışla, Ağustos 2023 itibariyle 111 milyon 392 bine yükselmiştir. Geçen yıl borcunu ödeyemediği için yasal takibe düşen kişisel kredi ya da kredi kartı sahibi kişi sayısı 156 binden bu yıl Temmuz ayında bu sayı 180 bine yükseldi.
“Sayın Bakan bizimle eğlenir mi?”
Bu sayılar vatandaşın geçimini borçla ve kredi kartı harcaması ile çevirdiğini gösteriyor. Tablo bu kadar olumsuzken Sayın Hazine ve Maliye Bakanı çıkıp bu ekonomik yıkım tablosuna, ekonomik büyüme diyebiliyor. Gerçek şudur; iktisat rasyonel yerde değil, bugüne kadar olduğu üzere irrasyonel bir taban üzerindedir.
Bakanın kredi kartı konusundaki açıklamaları, akıllara sinemalarıyla yıllardır bizleri güldüren bir o kadar da düşündüren Kemal Sunal sinemalarını getiriyor. Hazine ve Maliye Bakanı sanki hangi ülkede yaşıyor? Sayın Bakanın açıklamalarını sinemadaki unutulmaz sahneye uyarlarsak ‘Yoksa Sayın Bakan bizimle eğlenir mi?’ demekten insan kendini alamıyor.”
Bir önceki yazımız olan Balık fiyatlarına 5 günde büyük artırım başlıklı makalemizde Balık, Fiyatlar ve Hamsi hakkında bilgiler verilmektedir.
