Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) canlı fay sınırları haritasını güncelleyerek kamuoyuyla paylaştı. Haritayı kıymetlendiren Yüksek Jeofizik Mühendisi Mehmet Sarper Celasun, “Bizim ülkemizde olan sarsıntılar 7 büyüklüğünde 7.6 büyüklüğüne kadar olabiliyor lakin bunlar ana kırıklar üzerinde. Münasebetiyle ikincil kırıklarda tahminen 2 ya da 3 büyüklüğünde 4’e kadar küçük sarsıntılar beklenebilir. Bunu tam olarak bilmek mümkün değil. Kırıkların üzerinde yapılaşma olmaması gerekir fakat her kırık da yüzeyden anlaşılmıyor” sözlerini kullandı.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) canlı fay sınırları haritasını güncelleyerek kamuoyuyla paylaştı. Harita üzerinde toplam 485 canlı fay sınırı belirtildi. Haritada ortalarında Aydın, Bursa, Düzce, Hatay, Kocaeli, Manisa ve Sakarya’nın da olduğu 45 vilayet canlı fayların geçtiği alan üzerinde bulunuyor. Haritayı pahalandıran Jeofizik Yüksek Mühendisi Mehmet Sarper Celasun, yeni fayların paniğe sebep olmaması konusunda ikazlarda bulunarak, “Genellikle büyük sarsıntı üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Sınırı. Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, münasebetiyle bu haritaların yeni olması oralara yapılaşmadan kaçınmak ismine çok yararlı bir şey” tabirlerini kullandı. Celasun, yapılaşmaların belirtilen alanlardan uzakta gerçekleşmesi gerektiğini de vurguladı.
“Diri faylar zelzele üretebilecek potansiyele sahip”
Celasun, “Bu çalışmalar çok önemli jeofizik araştırmaların sonucunda oluyor ve çok maliyetli. Bunlara fiyatsız olarak herkesin erişim sağlaması, hem zelzeleye dayanıklılık bilinçliliği açısından, hem biz mühendislerin bu mevzularla alakalı çalışma yapması açısından çok olumlu birşey. Bahsedilen yeni canlı faylar da, bizim kırıklarda meyyit ve canlı kırıklar dediğimiz iki ana başlık var. Bunlardan diriler günümüzde zelzele üretebilecek potansiyele sahip kırıklar. Kırık haritasından anlamamız gereken sarsıntıda güvenlik açısından yapıların tasarlanmasında, nerelerden sarsıntı beklenmesi konusunda bize çok değerli bilgiler veriyor. Birçok yeni kırık ekleniyor fakat kimse paniğe kapılmasın” formunda konuştu.
“Ana kırıklara dikkat; ikincil kırıklarda 4’e kadar zelzeleler beklenebilir”
Celasun, “Genellikle büyük sarsıntı üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Nedir bu ? Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Çizgisi üzere. Büyük kırık çizgileri boyunca üretilen zelzeleler, öteki ikincil kırıklara nazaran daha büyük oluyor. Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, münasebetiyle bu haritaların aktüel olması oralara yapılaşmadan kaçınmak ismine çok yararlı birşey. Bizim ülkemizde olan zelzeleler 7 büyüklüğünde 7.6 büyüklüğüne kadar olabiliyor fakat bunlar ana kırıklar üzerinde. Münasebetiyle ikincil kırıklarda tahminen 2 ya da 3 büyüklüğünde 4’e kadar küçük sarsıntılar beklenebilir. Bunu tam olarak bilmek mümkün değil. Kırıkların üzerinde yapılaşma olmaması gerekir fakat her kırık da yüzeyden anlaşılmıyor” tabirlerini kullandı.
“Nasıl yapı tasarlanması gerektiğini hesaplayabiliyoruz”
Celasun, “Bu kırıklar bizim için neden değerli ? Zelzeleye dayanıklılıkta birinci husus, zelzelenin büyüklüğü ve sarsıntıdan uzak olma. Bu çalışmalarla biz hem kırıkların yerini, ne kadar büyüklükte sarsıntı üretebileceğini, bu büyüklükteki zelzelelere nazaran nasıl yapı tasarlanması gerektiğini hesaplayabiliyoruz. Kendi yaptığımız çalışmalarla da hem yapıların güvenliğini, hem yerde zelzele güvenliğini ölçebiliyoruz. Yerde titreşim ölçüleri alarak yerin bir sarsıntı büyütmesi var mı, rezonansa giriyor mu? Yapıların bileşenleri sağlıklı mı? Bunlara bakılıyor. Kırıkların da yerleri bilindiği vakit burası bu kadar zelzele üretebilir, o vakit bu dayanıklılığa nazaran yapı yapılması lazım, burada kentleşme kırıklardan uzak olması lazım üzere birçok mevzu açığa çıkmış oluyor” dedi.
“Marmara’ya yakın vilayetlerin tamamında bu zelzele hissedilecek”
Celasun, “Önce sarsıntı beklenen yeri tespit etmemiz lazım, kırıkların değeri buradan geliyor. Kırıkları buluyoruz ki buralarda zelzele beklenebilir, buralarda zelzele olabilir.Önemli olan ikincil kırıklar yahut buna bağlı küçük kırıklar değil ana kırık çizgileri çok değerli. İstanbul için konuşulacak olursa Kuzey Anadolu kırığının Marmara’daki kırılmasını beklediğimiz kısım şu anda öncelikli fakat yalnızca İstanbul değil Marmara’ya yakın vilayetlerin tamamında bu zelzele hissedilecek. Hasebiyle burada en berbata hazırlanmak kıymetli. Biz tedbirlerimizi almalıyız.Bu kırıklar mühendisler için ehemmiyeti lakin beşerler açısından da oturduğu yeri bilmesi, inceleyip karar vermesi için olağan ki önemli” diye konuştu. (DHA)
Bir önceki yazımız olan ATO'dan zelzele bölgesine ait çalışma: Tıp ve uzmanlık eğitimi önemli hasar aldı başlıklı makalemizde Deprem, Eğitim ve Tip hakkında bilgiler verilmektedir.
